Dilli kaval, Temelde, Türk müziğinin ses sistemi içinde biçimlendirilen, çok sesli müziğin tonal yapısına uygun geliştirilen ,en eski üflemeli halk çalgılarımızdandır. Geçmişi, insanlık kadar eski olan “dilli kaval”, tarih boyunca yayıldığı toplumların farklı kültür ve musiki sistemleri içinde bir çok değişik ad ve biçimleriyle kullanıla gelmiştir.. Çalgının değişik kültür ve musiki ortamlarında yer alması onun biçim ve çalınışında farklılığa neden olmuştur...
-Çünkü, ÇALGILAR,YAPISAL ÖZELLİKLERİ İTİBARİYLE MİLLETLERİN KENDİNE HAS KÜLTÜRÜ, BUNA BAĞLI MUSİKİ SİSTEMLERİ İÇİNDE BİÇİM KAZANIRLAR”.
Ülkemizde, DİLLİ KAVAL… yüzyıllar boyu farklı ad ve biçimleriyle çoban ve köylü çalgısı olarak anılıp bilinmiş, geleneksel yöntemlerle yapılıp.. gelişigüzel ( metotsuz) çalınmış, akademik eğitim ve öğretimine ise ancak 1981 yılında İTÜ.Türk Müziği Devlet Konservatuarında başlanılabilmiştir.. Dilli kavalın ilkel bir biçim den, çağın bilim düzeyine nasıl adapte edilebildiği ,..günümüz teknoloji paralelinde nasıl bir gelişme kaydettiği ancak,. Burhan TARLABAŞI’nın yazdığı Kaval metodu kitabıyla ortaya konmuştur.(Bkz. Kitabı,M.E.Bakanlığı,Talim Terbiye Kurulu’unun 28.03. 1986 günlü,2208 Sayılı Tebliğler Dergisinde yayınlanan. Kaval Metodu kitabı)
Dilli kavallara ait , bir diğer önemli husus.. .çalgının geliştirilen “Alto-Soprano ve Bas”..çeşitlerinden 4 ses veboydaki .. (LA-Sİ-DO ve Mİ bemol) tonlarına Türk Patent Enstitüsünce “Faydalı Model” konseptinde “BULUŞ HAKKI (Patent) tanınmış olmasıdır. . Bu buluşu için sahibine İTÜ .Senatosunca teşekkür belgesine ek olarak ayrıca 30 bin TL.de para ödülü Layık görülmüştür.. ..(Bkz. TPE.28.06.1995 günlü.TR.199500768 Sayılı Faydalı Model Belgesi) ...
,.DİLEĞİMİZ : ÇAĞIMIZ DİLLİ KAVAL AİLESİNİN,“çoban, bekçi.ve.vapur düdüğü,tütek,Duduk ve Blok flüt ” konseptinden arındırılarak anlatılıp öğretilmesi, eğitim ve öğretiminin konservatuarlar dışındaki . M.E.Bakanlığına bağlı kurumlarda da sürdürebilmesidir..
NOT : Günümüzde 4 tam,3 yarım diatonik ses aralığına sahip Dilli kavallardan 2,5 oktava kadar seslerin alındığını…Geliştirilen ton çeşitlerinden , Türk müziğinin yanı sıra, ayrıca çok sesli (tonal) müziğin de seslerinin kolaylıkla sağlandığını unutmayınız,… Bkz. .(EK BİLGİLER..)…. “çoban, bekçi..vapur düdüğü,tütek,Duduk ve Blok flüt”
